Η έντονη αραίωση ή απώλεια μαλλιών βέβαια είναι πιο συνηθισμένη στους άντρες σε σχέση με τις γυναίκες. Ο όρος «φαλάκρα» αναφέρεται συνήθως στην υπερβολική τριχόπτωση από το τριχωτό της κεφαλής και μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην αυτοπεποίθηση και στην ψυχολογία γενικότερα ενός άντρα. Σήμερα, υπάρχουν πολλές θεραπείες πρόληψης αλλά και αντιμετώπισης μιας τέτοιας κατάστασης, οι οποίες είναι αποτελεσματικές και απόλυτα ασφαλείς.
Τι είναι η αλωπεκία;
Η απώλεια μαλλιών (αλωπεκία) μπορεί να επηρεάσει μόνο το τριχωτό της κεφαλής ή και ολόκληρο το σώμα. Επίσης, μπορεί να είναι προσωρινή ή και μόνιμη. Υπάρχουν διάφορα αίτια που την προκαλούν. Μεταξύ αυτών είναι η κληρονομικότητα, οι ενδοκρινικές διαταραχές, οι διάφορες παθολογικές καταστάσεις αλλά και το πέρασμα του χρόνου.
Ποιος είναι ο κύκλος ζωής της τρίχας;
Για να γίνει περισσότερο αντιληπτό πότε ένας άνθρωπος πάσχει από τριχόπτωση και κινδυνεύει, ως επακόλουθο, από αλωπεκία, θα πρέπει να κατανοήσουμε τον κύκλο ζωής της τρίχας. Ο κύκλος ζωής της τρίχας αποτελείται από τρεις φάσεις, οι οποίες επαναλαμβάνονται συνέχεια. Υπάρχει η φάση ανάπτυξης (αναγένεση), η φάση ηρεμίας (καταγένεση) και η φάση απόπτωσης (τελογένεση).
Η τριχόπτωση επομένως είναι μία πάρα πολύ φυσιολογική διαδικασία του οργανισμού, καθώς οι τρίχες που βρίσκονται σε τελογένεση πέφτουν και αντικαθίστανται από τις τρίχες που βρίσκονται στη φάση της αναγένεσης. Οι άνθρωποι χάνουν συνήθως 50 έως 100 τρίχες την ημέρα. Αυτό συνήθως δεν γίνεται αντιληπτό, επειδή ταυτόχρονα αναπτύσσονται νέες τρίχες. Το πρόβλημα λοιπόν έγκειται όταν οι τρίχες που πέφτουν δεν αντικαθίστανται από καινούργιες.
Ποια είναι τα βασικά αίτια της αλωπεκίας;
Η τοπική απώλεια τριχών μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να έχουν σχέση με την κληρονομικότητα ή να προκαλούνται από τραυματικά αίτια (μετεγκαυματική, μετατραυματική, μετεγχειρητική, ουλώδης, κλπ.). Η απώλεια μαλλιών συνήθως σχετίζεται με ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα αίτια:
- Κληρονομικότητα: Η συνηθέστερη αιτία τριχόπτωσης είναι η κληρονομικότητα (ανδρογενής αλωπεκία). Εμφανίζεται συνήθως σταδιακά με την ηλικία και ακολουθεί προβλέψιμα μοτίβα, όπως υποχώρηση της πρόσθιας γραμμής των μαλλιών, δημιουργία φαλάκρας, αραίωση της πυκνότητας σε όλη την έκταση του τριχωτού της κεφαλής κλπ.
- Ορμονικές Διαταραχές & Παθολογικές Καταστάσεις: Πολλές παθήσεις μπορεί να προκαλέσουν μόνιμη ή προσωρινή απώλεια μαλλιών, συμπεριλαμβανομένων ενδοκρινικών διαταραχών λόγω εγκυμοσύνης, τοκετού, εμμηνόπαυσης, προβλημάτων με τον θυροειδή κλπ.
- Φάρμακα & Συμπληρώματα: Η απώλεια μαλλιών μπορεί να είναι παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για τον καρκίνο, την αρθρίτιδα, την κατάθλιψη, τα καρδιακά προβλήματα, την ουρική αρθρίτιδα και την υψηλή αρτηριακή πίεση.
- Χημειοθεραπεία: Ένα από τα γνωστότερα συμπτώματα της αντιμετώπισης του καρκίνου είναι η απώλεια μαλλιών.
- Άγχος & Στρες: Πολλοί άνθρωποι βιώνουν μια γενική αραίωση των μαλλιών αρκετούς μήνες μετά από ένα έντονο σωματικό ή συναισθηματικό σοκ. Αυτός ο τύπος τριχόπτωσης είναι προσωρινός.
- Συγκεκριμένα Χτενίσματα: Χτενίσματα που τραβούν τα μαλλιά σφιχτά, όπως κοτσιδάκια ή αλογοουρές, μπορεί να προκαλέσουν έναν τύπο τριχόπτωσης που ονομάζεται αλωπεκία έλξης.
Ποιοι είναι οι συνηθέστεροι τύποι αλωπεκίας;
Υπάρχουν διάφοροι τύποι αλωπεκίας οι οποίοι καθορίζονται κατά κύριο λόγο από τα αίτια που προκάλεσαν την απώλεια των μαλλιών. Πιο συγκεκριμένα υπάρχουν οι:
Γυροειδής Αλωπεκία
Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η αλωπεκία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως αυτοάνοσο νόσημα και αυτό γιατί στην γυροειδή αλωπεκία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται εναντίον των θυλάκων της τρίχας. Αυτό έχει ως επακόλουθο την ανομοιογενή τριχόπτωση σε διάφορα σημεία. Ο συγκεκριμένος τύπος αλωπεκίας μπορεί αν εμφανιστεί σε άντρες και γυναίκες κάθε ηλικίας. Συνήθως, τα μαλλιά ξαναβγαίνουν μετά από κάποιους
Ανδρογενετική Αλωπεκία
Η ανδρογενετική αλωπεκία επίσης συναντάται σε άντρες και σε γυναίκες. Η μόνη διαφορά ανάμεσα στην ανδρική και τη γυναικεία είναι ο τρόπος εκδήλωσης. Στους άντρες παρατηρείται υποχώρηση της πρόσθιας γραμμής των μαλλιών και αραίωση στην κορυφή του κεφαλιού, ενώ στις γυναίκες εκδηλώνεται αραίωση σε όλο το τριχωτό της κεφαλής, χωρίς όμως ολική απώλεια των μαλλιών. Η απώλεια των μαλλιών γίνεται συνήθως αργά και σταδιακά και μπορεί να διαρκέσει δεκαετίες.
Διάχυτη Αλωπεκία
Η διάχυτη αλωπεκία προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες. Κατά τη διάχυτη αλωπεκία εκδηλώνεται ελάττωση της πυκνότητας της τριχοφυΐας σε όλη την επιφάνεια του τριχωτού.
Ουλωτική Αλωπεκία
Παρατηρείται σε άντρες και γυναίκες και στην ουσία προκαλείται από μία ομάδα σπάνιων διαταραχών που καταστρέφουν το τριχοθυλάκιο. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι η μόνιμη απώλεια των μαλλιών αλλά και δημιουργία ουλών στο δέρμα του τριχωτού.
Αλωπεκία Έλξης
Αυτός ο τύπος αφορά περισσότερο τις γυναίκες και αυτό γιατί οι γυναίκες έχουν συνήθως πιο μακριά μαλλιά και ασχολούνται με πιο περίτεχνα χτενίσματα, χωρίς βέβαια αυτό να είναι κάτι το δεσμευτικό. Ο συγκεκριμένος τύπος προκαλείται από χτενίσματα που τραβούν τα μαλλιά σφιχτά προς τα πίσω, με αποτέλεσμα την εκρίζωση των τριχών. Όταν ασκείται τόσο υπερβολική πίεση στα μαλλιά, η απώλεια των τριχών μπορεί να είναι μόνιμη διότι δεν μπορούν να αναπτυχθούν νέα τριχοθυλάκια.
Τελογενής Αλωπεκία
Αυτή η μορφή αλωπεκίας συνήθως προκαλείται από αγχώδεις ή τραυματικές καταστάσεις. Γεγονότα όπως ο τοκετός ή η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, μπορεί να προκαλέσουν απώλεια υπερβολικής ποσότητας τριχών. Συνήθως, πρόκειται για κάτι το παροδικό και τα μαλλιά θα ξαναβγούν μετά από κάποιο διάστημα.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η τριχόπτωση μπορεί να εμφανιστεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με το τι την προκαλεί. Μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά ή σταδιακά και να επηρεάσει μόνο το τριχωτό της κεφαλής ή και ολόκληρο το σώμα. Θα πρέπει να επισκεφτείτε έναν εξειδικευμένο ιατρό όταν η τριχόπτωση δεν είναι εποχική ή παροδική, αλλά είναι αρκετά αισθητή.
Στα συμπτώματα της τριχόπτωσης περιλαμβάνονται:
- Σταδιακή αραίωση στην κορυφή του κεφαλιού (φαλάκρα)
- Κυκλικά ή αποσπασματικά σημεία χωρίς μαλλιά
- Ξαφνική απώλεια μαλλιών
- Τριχόπτωση σε όλο το σώμα
Πως η διατροφή επηρεάζει την αλωπεκία;
Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία του τριχωτού της κεφαλής. Αν και πρέπει να ακολουθούμε μία ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, έτσι ώστε να ενισχυθεί η επανέκφυση των μαλλιών, η διατροφή δεν μπορεί να βοηθήσει σε περιπτώσεις που η αλωπεκία οφείλεται σε π.χ. κληρονομικά αίτια. Μπορείτε βέβαια να ενισχύσετε την υγεία των μαλλιών με διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα ή θεραπείες με βλαστοκύτταρα.
Ποια η κατάλληλη θεραπεία για αντιμετώπιση;
Η προσπάθεια πρόληψης της αλωπεκίας μέσω της χρήσης φαρμακευτικών σκευασμάτων, όπως μινοξιδίλη και φενιστερίδη, μπορεί να φέρει μικρό και προσωρινό μόνο αποτέλεσμα. Επίσης, θα πρέπει η αγωγή να λαμβάνεται εφ’ όρου ζωής.
Η μεταμόσχευση μαλλιών (τριχοθυλακίων) αποτελεί εδώ και 40 χρόνια την «χρυσή επιλογή» στις μεθόδους αποκατάστασης του προβλήματος. Φυσικά πέρασε από πολλά στάδια για να εξελιχθεί και να πετυχαίνουμε σήμερα, με τις σύγχρονες τεχνικές, τόσο φυσικό και πυκνό αποτέλεσμα. Οι γενικές αρχές πάνω στις οποίες στηρίζεται η μέθοδος της μεταμόσχευσης, εμπίπτει απόλυτα με τις αρχές μεταμόσχευσης ιστών που έχει αναπτύξει εδώ και 70 χρόνια η πλαστική χειρουργική. Οι αρχές αυτές είναι: η ατραυματική και άσηπτη χειρουργική, η διαχείριση και μεταφορά του μεταμοσχευθέντος ιστού με ασφάλεια και «ευγένεια», η μεταμόσχευση ιστού (τριχοθυλακίων) σε καλά αιματούμενη περιοχή, ο καλός προεγχειρητικός σχεδιασμός, κλπ.
Η μέθοδος βασίζεται στην μεταμόσχευση τριχοθυλακίων, από περιοχή που έχουν γενετική πληροφορία (στο DNA τους) να μην πέσουν ποτέ (πχ., ινιακή, οπισθοωτιαία χώρα, κλπ.), σε περιοχές αραίωσης, όπου με βάση τις αρχές της πλαστικής χειρουργικής, τα τριχοθυλάκια διατηρούν τις ιδιότητες της δέκτριας περιοχής καταγωγής τους και έτσι δεν πέφτουν ποτέ.
Η χρήση ολόκληρου strip δέρματος κατά την εξαγωγή των μοσχευμάτων, φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματική, από την άμεση μεταμόσχευση της τεχνικής FUE, για μαζικές μεταμοσχεύσεις. Η τεχνική FUE, κατά την οποία λαμβάνεται και εμφυτεύεται το τριχοθυλάκιο ένα – ένα, έχει ένδειξη σε μικρότερες μεταμοσχεύσεις. Ο λόγος είναι ότι με τη μέθοδο του strip ή συνολική άμεσα (οπτικά) ελεγχόμενη κοπτική επιφάνεια είναι συνολικά μικρότερη, από εκείνη της μεθόδου FUE, κι έτσι έχουμε μικρότερο τραυματισμό και άρα μικρότερο ποσοστό απώλειας τριχοθυλακίων. Βεβαίως το μεγάλο πλεονέκτημα της μεθόδου FUE είναι η μη ύπαρξη ουλής, αφού δεν έχει τομές. Αλλά για τον ίδιο λόγο έχει το μειονέκτημα ότι χρειάζεται να κουρευτούν τα μαλλιά στην δότρια περιοχή.
Υπάρχουν άλλοι μέθοδοι αντιμετώπισης της αλωπεκίας;
Η χρήση βλαστοκυττάρων στο εγγύς μέλλον, μπορεί ίσως να ανατρέψει, την σημερινή ακολουθούμενη τακτική, αλλά προς το παρόν δεν έχει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Παρ’ όλα αυτά, μπορούν να βοηθήσουν περιπτώσεις που υπάρχουν αδύναμες τρίχες και ελαφριά αραίωση.
Άλλες χειρουργικές μέθοδοι πλην της μεταμόσχευσης τριχοθυλακίων είναι η αφαιρετική (μειωτική) χειρουργική του φαλακρού (άτριχου) τμήματος, η χειρουργική των κρημνών και η διάταση δέρματος.
Η χειρουργική των κρημνών περιλαμβάνει, τη μεταφορά με μίσχο (κρημνοί) ολόκληρων τμημάτων δέρματος από το πλαϊνό τμήμα του τριχωτού της κεφαλής (βρεγματική χώρα). Σήμερα όμως, με την εξέλιξη της μικρομεταμόσχευσης μαλλιών, η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται πιο σπάνια, γιατί αφήνει ουλές, και γίνεται σε κλινική με γενική αναισθησία.
Η αφαιρετική του άτριχου τμήματος (σε 1 – 3 στάδια) μας βοηθάει συνδυαστικά, στις άλλες μεθόδους, γιατί μειώνει (σε μικρό ή μεγάλο ποσοστό) την φαλακρή επιφάνεια κι έτσι γίνεται πιο εύκολη ποσοτικά, η μεταμόσχευση, γιατί απαιτείται μικρότερος αριθμός τριχοθυλακίων, αφού η δέκτρια επιφάνεια θα είναι μικρότερη.
Η διάταση του περιβάλλοντος τριχωτού δέρματος, μπορεί να γίνει με διατατήρες ιστών (expanders), όπου θα χρειασθούν δύο χειρουργικά στάδια και γενική αναισθησία σε κλινική. Μια άλλη μέθοδος διάτασης, είναι με ένα ειδικό γάντζο – λάστιχο, που μπαίνει χειρουργικά σε ένα πρώτο στάδιο και σε ένα δεύτερο στάδιο ένα μήνα αργότερα, αφαιρείται, αφού έχει διατείνει τις πλαϊνές τριχωτές βρεγματικές περιοχές και έχει «μαζέψει» τη μεσαία άτριχη περιοχή (φαλάκρα), ώστε να μπορεί να αφαιρεθεί (η μεσαία άτριχη περιοχή) εύκολα.
Τι πρέπει να προσέξουμε πριν την μεταμόσχευση;
Ένα από τα πιο βασικά πράγματα που πρέπει να προσέξουμε στη μεταμόσχευση μαλλιών είναι ο σωστός αρχικός προεγχειρητικός σχεδιασμός. Σημαντικό κομμάτι αποτελεί για παράδειγμα το που θα σχεδιάσει ο πλαστικός χειρουργός να «φυτεύσει» την αρχική (πρώτη σειρά) μοσχευμάτων (μικρομοσχεύματα 1-2 τριχοθυλακίων). Και αυτό γιατί, η πρώτη σειρά θα είναι για πάντα στο μέλλον, το αρχικό όριο της νέας τριχοφυΐας που θα τον ακολουθεί σε όλη του τη ζωή, αφού το αποτέλεσμα είναι μόνιμο.
Έτσι, αν η αρχική σειρά είναι πολύ μπροστά (χαμηλά στο μέτωπο), τότε δύο αρνητικά μπορούν να συμβούν. Πρώτον, να συνεχισθεί η αλωπεκία στο μέλλον (κληρονομική προδιάθεση) και να εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μην υπάρχουν στο μέλλον (εναπομένουσα δότρια) τριχοθυλάκια να μεταμοσχευθούν, κι έτσι να παραμείνει μεγάλη αραίωση στη δέκτρια χώρα. Και δεύτερον, όταν περάσουν τα χρόνια, σε μεγαλύτερες ηλικίες που είναι λογικό να υπάρχει κάποιου βαθμού αραίωση (όπως πχ στους κροτάφους), να παραμένει ο χειρουργημένος με τριχοφυΐα εφήβου ή νεαρού άνδρα, πράγμα που δεν είναι φυσικό.
Εξάλλου με την ανάπτυξη ρυτίδων, καθώς αυξάνεται η ηλικία και με την αλλαγή των αναλογιών του μετώπου, αλλάζει η αρμονία του προσώπου και αυτό πρέπει να έχει συνεκτιμηθεί από τον πλαστικό χειρουργό που θα αναλάβει την πρώτη επέμβαση στην νεαρή ηλικία.
Άλλες τεχνικές λεπτομέρειες που πρέπει να ληφθούν υπόψη, είναι: η ποσοστιαία πύκνωση της κορυφής, ο σχεδιασμός των νέο-κροτάφων, ο συνδυασμός αφαιρετικής (με «μικροτρυπανάκια») και πυκνωτικής εμφύτευσης, η πυκνότητα της εμφύτευσης, η αναλογία μικρο- , μεσο- και μακρο- μοσχευμάτων, ανά περιοχή, η διαχείριση των μοσχευμάτων, ο σχεδιασμός της δότριας (πχ. αν η δότρια είναι ψηλά, μπορεί στο μέλλον να αποδειχθεί ότι τα μοσχεύματα που ελήφθησαν, ήταν μη μόνιμης τριχοφυΐας και να πέσουν, απογοητεύοντας τον ενδιαφερόμενο.
Τι συμβαίνει με την εμφύτευση ξένων τριχών;
Στο παρελθόν αλλά και σήμερα καμιά φορά έχουν χρησιμοποιηθεί τεχνικές με εμφύτευση ξένων – τεχνητών τριχών από πλαστική ύλη. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται όταν δεν υπάρχει ικανοποιητική δότρια επιφάνεια στην ινιακή χώρα. Σε τέτοιες περιπτώσεις μερικοί πείθονται και εφαρμόζουν αυτή την μέθοδο.
Θα πρέπει να γνωρίζουμε όμως ότι η χρήση της μεθόδου της εμφύτευσης τεχνητών τριχών, ενέχει διαχρονικά πολλούς κινδύνους, τόσο από πλευράς απώλειας των μεταμοσχευμένων τριχών, όσο και από πλευράς απόρριψης ως ξένου σώματος με σοβαρές συνέπειες για την υγεία (δημιουργία φλυκταινών και φλεγμονών με πύον κλπ.). Ίσως θα ήταν προτιμότερο σε τέτοιες περιπτώσεις ο ενδιαφερόμενος να χρησιμοποιήσει κάποιο πρόσθετο ή περούκα, ή και να καταφύγει στο ξύρισμα, παρά να καταφύγει σε εμφύτευση τεχνητών τριχών.
Σήμερα, με τις σύγχρονες μεθόδους της πλαστικής χειρουργικής και ιδιαίτερα με τις τεχνικές της μικρομεταμόσχευσης και FUE, σχεδόν ο καθένας μπορεί να ξαναποκτήσει τα χαμένα του φυσικά μαλλιά και να τα διατηρήσει μόνιμα, αυξάνοντας έτσι την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση του. Η μικροεπέμβαση είναι γρήγορη, εύκολη, απόλυτα ασφαλής και πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία, χωρίς τομές με εγγυημένο και μόνιμο αποτέλεσμα.
Υπάρχει παιδική αλωπεκία;
Η αλωπεκία δεν αφορά μόνο τους ενήλικες, καθώς μπορεί να εκδηλωθεί και σε παιδιά. Αν και δεν πρόκειται για μια επικίνδυνη κατάσταση για την υγεία, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχολογία του παιδιού, ειδικά στην περίπτωση που εκδηλωθεί σε σχολική ηλικία.
Τα περισσότερα περιστατικά αλωπεκίας σε παιδιά προκύπτουν από δερματοφυτία της κεφαλής, μία μεταδοτική μυκητιασική λοίμωξη των τριχών της κεφαλής, από γυροειδή αλωπεκία, από τριχοτιλλομανία, τη βίαιη μεταχείριση δηλαδή των μαλλιών από το ίδιο το παιδί και από διάχυτη αλωπεκία. Επίσης, μικρό ποσοστό περιπτώσεων μπορεί να προκαλείται και από διατροφική ανεπάρκεια και ενδοκρινικές διαταραχές.
Θα χρειαστεί να κάνω κάποιες εξετάσεις; Αν ναι, ποιες;
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η τριχόπτωση και κατ’ επέκταση η αλωπεκία οφείλονται σε πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες. Όταν ένας ασθενής ανησυχεί για την υγεία των μαλλιών του θα πρέπει να κάνει μια σειρά από εξετάσεις, οι οποίες θα δείξουν εάν όντως υπάρχει πρόβλημα τριχόπτωσης και εάν ναι, σε τι μπορεί να οφείλεται.
Οι συνηθισμένες εξετάσεις περιλαμβάνουν αρχικά κλινική εξέταση και λήψη ιστορικού ασθενούς από τον εξειδικευμένο ιατρό, έλεγχο του τρόπου ζωής του ασθενούς από πλευράς άγχους και διατροφής, αιματολογικές εξετάσεις, ειδικές ενδοκρινολογικές εξετάσεις, εξέταση θυροειδούς και εξέταση για πολυκυστικές ωοθήκες. Τέλος, υπάρχει η εξέταση του τριχωτού της κεφαλής και εξέταση της μεμονωμένης τρίχας μέσω τριχοσκόπησης και δερματοσκόπησης.
Ποιο το κόστος για τη θεραπεία και αντιμετώπιση;
Το κόστος της θεραπείας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Μερικοί εξ’ αυτών είναι ο βαθμός αλλά και η δυσκολία του περιστατικού, όπως και ο τύπος της αλωπεκίας. Επίσης, σημασία όσον αφορά το κόστος έχει και η μέθοδος, η οποία θα ακολουθηθεί. Ο πλαστικός χειρουργός θα σας κατευθύνει προς τη λύση που ταιριάζει στην περίπτωση και στις ανάγκες σας.
Επικοινωνία
Εάν θέλετε να κλείσετε ραντεβού με τον ιατρό ή έχετε οποιαδήποτε απορία, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε:
Κλείστε το ραντεβού σας εδω!
